maandag 4 november 2013

De schoonheid van beton in Bonn

Ik was in Bonn. Zomaar, omdat ik een weekendje in Keulen was en Bonn daar maar een half uur vandaan ligt. Bonn, met zijn hoge regeringsgebouwen uit de tijd van de Koude Oorlog, zijn vochtige villa's, amechtige oude eiken en kastanjebomen aan de Rheinufer, leek me de ideale plek om Deutschland im Herbst te beleven. Ik bezocht zelfs het geboortehuis van Ludwig Von.
Beethoven die doof wordt, als dat geen melancholie is..

Maar eerst stapte ik uit bij het Kunstmuseum. Goede naam, omdat hij simpelweg aanduidt wat er te zien is, maar ook omdat je je meteen afvraagt of moderne kunst eigenlijk in een museum thuishoort. Zodra moderne (hedendaagse) kunst wordt opgeslokt door de muren van een museum, lijkt hij voor de actualiteit verloren, zoals alles in een museum. Maar dat is gelul, tenminste, als het goede kunst is. Kunst is eeuwig tijdloos en actueel. Amen.

Wat ik wil zeggen en waarom ik weer eens een blog-entry schrijf, is dat er in het Kunstmuseum Bonn niet alleen mooie kunst te zien is - vrijwel uitsluitend Duitse - maar ook dat het zo'n schitterend gebouw is. Zo voorbeeldig in zijn strakke disciplinaire uitvoering.
Sterker nog, ik geloof niet dat ik ooit een museum heb bezocht dat zo dienstbaar is aan de kunst. Zo worden de werken uitsluitend door indirect buitenlicht 'uitgelicht'. Kom daar eens om in het Stedelijk, met die lullige spotjes.
Het vernuftig gebouwde glazen dak van het Kunstmuseum heeft - in de meeste zalen - schuins geplaatste ramen en gebogen betonnen en stalen vormen die het licht breken. De hoge muren, het vele glas, de sobere kleuren en de vele doorkijkjes zorgen ervoor dat er prachtige ruimtes ontstaan. Dit is geen spierballen-architectuur, maar een buitengewoon subtiel spel met licht en schaduw, volume en leegte.
Je kunt er erg mooi werk zien van Sigmar Polke, waar ik tot dusver nooit veel aan vond, maar die me nu ineens trof met zijn veelzijdige, ironische en tegelijk krachtige werk. Maar ook van Gerhard Richter, Joseph Beuys (onder meer de bekende wolvenvideo en meerdere viltobjecten), August Macke en de Expressionisten, Ulrich Rückriem, Wolfgang Tillmans en vele, vaak verrassende anderen met bijzonder goed werk.

De architect van dit minimalistische gebouw uit 1985-1993 is de uit Berlijn afkomstige Axel Schultes. Hij heeft - met zijn collega Charlotte Frank - ook een wonderschoon crematorium ontworpen in Berlijn. En het gekke is: daar heeft hij eenzelfde soort pilaren gebruikt, die volgens een video (http://www.youtube.com/watch?v=AY-I35D_v5Q) 'het licht lijken te gebruiken om de structuur te stutten.' Deze man laat zien hoe mooi beton kan zijn.
(Maar je moet er wel echt heen, want deze foto's, gemaakt met een smartphone, doen het arme Kunstmuseum geen recht.) (En nou zul je net zien dat ik er geen gemaakt heb van het plafond...)

p.s. Nu zie ik dat hij ook het bekende Bundeskanzleramt in Berlijn heeft ontworpen, gebouwd in 2008. En verdomd, alweer die pilaren...